Venture Capital (Risk Sermayesi veya VC), başarılı olmalarına yardımcı olmak için yüksek büyüme potansiyeline sahip startup projelerine verilen uzun vadeli finansmanı ifade eder. VC yatırımcıları, yüksek finansal riski üstlenen ve girişimcilere hedeflerine ulaşmaları için rehberlik eden risk sermayedarları (venture capitalist) olarak adlandırılır.
Risk sermayedarları yaptıkları yatırım karşılığında projede pay alır, ve şirket halka arz, satın alma (başka bir şirketin devralması) veya birleşme yoluyla büyüdüğünde ciddi miktarda getiri elde eder. Risk sermayesi finansmanı, üstel büyüme potansiyeline sahip yeni işletmelere yatırım yapan risk sermayedarı (varlıklı birey veya şirket) tarafından sağlanır.
Risk sermayedarları, yüksek riskli ve yüksek getirili yatırım fırsatlarından yararlanır. VC finansmanının sağlanabileceği çeşitli aşamalar, erken aşama finansmanını, büyüme finansmanını ve satın alma (devralma) finansmanını içerir.
Risk sermayesi, sermaye piyasalarına erişimleri olmayan yeni ve küçük şirketler için fon elde etmek için oldukça önemlidir. Sonuç olarak, başarılı olduğunda yatırımcılara ortalamanın üzerinde getiri sağladığı için bu tür fonlama popüler hale gelmiştir. Birçok risk sermayedarı, finans ve uzmanlığa sahip varlıklı yatırımcılardır. VC fonunun diğer kaynakları finansal kurumlar, bankalar, emeklilik fonları ve şirketlerdir.
VC şirketleri, startup’lara iş döngüsünün tohum aşamasında veya erken büyüme gibi belirli bir aşamasında yatırım yapar. Bir startup, başka bir şirket tarafından satın alındığında veya borsada listelendiğinde, firmanın hisseleri nakde dönüştürülebilir ve büyük getiri sağlayabilir.
Venture Capital Finansmanının Aşamaları
Venture capital fonlama süreci sistematik bir yaklaşım izler ve aşağıda belirtilen farklı aşamalardan geçer:
1. Aşama: İş Planının Sunulması
İlk olarak girişimci, risk sermayedarına iş fikrini anlatmak için bir plan sunar. İş planı, hedef piyasalar, beklenen kar aralığı, iş hedefleri ve hedeflere giden yol haritası hakkında ayrıntılar içerebilir. Gerekli ayrıntılar, teklifin yönetici özeti, tahmini veriler, rekabet senaryosu vb. konulardan oluşur. VC plana sıcak bakarsa, süreç ikinci aşamaya geçer.
2. Aşama: Taraflar Arasında İlk Toplantı
VC, iş planını gözden geçirdikten sonra, startup’ın kurucuları ile yüz yüze bir görüşme ayarlar. Bu toplantı önemlidir, çünkü startup’ın yatırım alıp almayacağını belirler. Her şey yolunda giderse taraflar işe koyulur.
3. Aşama: Durum Tespitinin (Due Diligence) Yürütülmesi
Bu süreç, işletme sahipleri tarafından müşteriler, iş stratejisi değerlendirmesi, borçluların ve alacaklıların yeniden teyidi hakkında sunulan raporların hızlı bir şekilde değerlendirilmesi ve iki taraf arasında değiş tokuş edilen diğer ilgili bilgilerin hızlı bir şekilde kontrol edilmesidir.
4. Aşama: Ön Protokol’ü (Term Sheet) Sonlandırma
Durum tespitini yaptıktan sonra, her şey sorunsuz ilerlerse risk sermayedarı ön protokol sunacaktır. Ön protokol, iki taraf arasındaki hüküm ve koşulları listeleyen bağlayıcı olmayan bir belgedir. Bu belgeyi tüm taraflar onayladıktan sonra tüm yasal belgeler hazırlanır. Bu süreçten sonra, fonlar firmaya (startup) aktarılır.
Risk Sermayesi Finansman Türleri
VC finansmanının türü, startup’ın gelişiminin belirli bir aşamasında yapılan yatırıma bağlıdır. Risk sermayesi ve özel sermaye, bir firmaya farklı aşamalarda yatırım yapar. VC’ler, startup’ın erken aşamalarında yatırım yapar.
Risk sermayesi fonlama prosedürü, altı aşamada tamamlanır:
- Tohum yatırım: Bu, girişimcinin fikri için sağlanan düşük seviyeli finansmandır.
- Startup: Startup’lar, pazarlama veya ürün geliştirme giderlerini karşılamak için finansmana ihtiyaç duyan operasyonel işletmelerdir.
- İlk tur: Bu tür bir finansman, üretim için ve satışları arttırmak için gerekiyor. Tüm kaynaklarını kullanmış ve yeni finansmana ihtiyaç duyan şirketlerin tam teşekküllü iş faaliyetlerine başlamasına yardımcı olur.
- İkinci tur: Bu finansman, satış yapan ancak hala kar elde edemeyen şirketler içindir.
- Üçüncü tur: Bu fonlar, yeni ve değerli bir şirketin büyümesini sağlamak için kullanılır.
- Dördüncü tur: Köprü finansmanı olarak da adlandırılan bu fon, halka açılmak için kullanılır.
