Borsada işlemler en az iki emirden oluşur: Bir kişi bir menkul kıymet satın almak için emir verirken, başka bir kişi aynı menkul kıymeti satmak için emir verir. Tüm varlıkların (hisse senetleri, para birimleri, vadeli işlemler…) alım-satım işlemlerinde emir türleri aynıdır.
Tüccarlar, işlem yapmak için çeşitli kombinasyonlarda kullanabilecekleri birçok farklı emir tipine erişebilir. En çok kullanılan emir tipleri, bazı yaygın yöntemlerle birlikte aşağıda açıklanmıştır.
Piyasa Emirleri (MKT)
Piyasa emirleri, fiyat ne olursa olsun, cari fiyattan almak veya satmak için verilir. Aktif bir piyasada, piyasa emirleri hemen yerine getirilir, ancak işlem, yatırımcının amaçladığı tam fiyattan gerçekleşmeyebilir.
Bir piyasa emrinin verildiği zaman ile gerçekleştiği zaman arasındaki saniyelerde, fiyat yükselebilir veya düşebilir. Eğer fiyat bu süre içerisinde yükselirse, piyasa emri veren kişi hisse senedi için daha fazla ödeme yapacaktır.
Piyasa emirlerini, emrinizin mümkün olduğunca çabuk gerçekleşmesini istediğinizde ve istediğinizden biraz farklı bir fiyatta işlem yapma riskini göze aldığınızda kullanabilirsiniz.
Limit Emirleri (LMT)
Limit emirleri, bir varlığı belirli bir fiyattan veya daha iyi bir fiyattan almak/satmak için verilen emirlerdir. Piyasanın hareketine ve kişinin belirlediği limit fiyatına bağlı olarak emir gerçekleşebilir veya gerçekleşmeyebilir. Ancak gerçekleşirse, bu, kişinin istediği fiyattan (veya beklenenden daha iyi bir fiyattan) gerçekleşmiş olacaktır.
Stop Emirleri (STP)
Stop emirleri, piyasa emirlerine benzer – bir varlığı mevcut en iyi fiyattan almak veya satmak için verilen emirlerdir. Ancak, bu emirler yalnızca piyasa belirli bir fiyata ulaştığında gerçekleşir. Bu emir tipi, kayıpları sınırlamanın bir yolu olarak kullanılır. Bu yüzden stop emirlere aynı zamanda “stop-loss” (kaybı durdur) emirleri de denir.
Örneğin, şu anda elinizdeki bir hisse senedinin fiyatının 46.54 TL olduğunu varsayalım. 44.99 TL’den satmak için stop emri verebilirsiniz. Hisse senedi fiyatı 45 TL’nin altına düşerse, stop emriniz satış için piyasa emrine dönüşür ve o anda mevcut olan en iyi fiyattan hisse senedini otomatik olarak satarsınız. Fiyat 45 TL’nin altına düşmezse, stop emriniz herhangi bir işlemi gerçekleştirmeyecektir.
Stop-Limit Emirleri (STPLMT)
Tüccarlar bazen stop emrini ve limit emrini birleştirir. Stop-limit emirleri, hedef fiyatlara ulaşıldığında otomatik olarak limit emir haline gelmeleri dışında, stop emirleriyle aynı şekilde çalışır.
Standart bir limit emri gibi, stop-limit emirleri tüccarlar için belirli bir fiyat sunar, ancak emrin yerine getirileceğini garanti etmezler.
Trailing Stop Emirleri (Takip Eden Zarar Durdurucu)
Hem stop emirleri hem de stop-limit emirleri belirli bir fiyattan veya piyasa fiyatına göre belirlenebilir. Bir stop veya stop-limit emri piyasa fiyatı ile dalgalandığında, bu trailing stop emridir (veya trailing stop-limit emri). Tüccarlar bu stratejiyi karlarını korumak için kullanırlar.
İptale Kadar Geçerli Emirler (GTC)
İptale kadar geçerli (GTC veya Good-Til-Cancelled) emir, işlem tamamlanana kadar veya iptal edilene kadar geçerli olan, bir hisse senedi almak veya satmak için verilen bir emirdir. Aracı kurumlar doğal olarak yatırımcının GTC emrini açık bırakabileceği süreyi sınırlar. Tüccarlar ayrıca GTC emrinin geçerliliği için son kullanma tarihini de belirleyebilir. Yalnızca birkaç aracı kurum GTC emirleri sunar. GTC emirleri genellikle bir yıl geçerlidir.
