Enflasyondan kaçınmak için paranızı en iyi şekilde değerlendirmek mi istiyorsunuz? Belki de mevduat ve tahvil gibi risksiz araçlardan daha kazançlı varlıklara (örneğin, hisse senedi) yatırım yapmak istiyorsunuz. Ancak hisse senetlerine nasıl yatırım yapılacağını öğrenmek, yeni başlayanlar için göz korkutucu olabilir.
Borsaya Nasıl Girilir?
Hisse senedine yatırım yaptığınızda, aslında o şirketin parçasını satın alıyorsunuz. Yatırım yapmanın ve iyi kazanç elde etmenin çeşitli yolları vardır. Ancak hisse senetlerine yatırım yapmaya başlamadan önce bilmeniz gereken çok şey var.
Borsa Nasıl Öğrenilir?
Yatırım kitapları, eğitici videolar ve kılavuzlar borsa hakkında daha fazla bilgi edinmenin ve yatırım konusunda kendinizi geliştirmenin harika bir yoludur. Yeni başlayanlar, hatta deneyimli yatırımcılar sitemizdeki eğitici içeriklerden yararlanarak doğru finansal hamlelerin nasıl yapılacağını öğrenebilirler.
Aşağıda listelediğimiz kılavuzları tek tek okumadan önce hisse senedi yatırımı ile ilgili bu başlangıç rehberini sonuna kadar okumanızı öneririz.
Ders 1: Borsa’ya Giriş – Hisse Senedi Piyasasının Temelleri
Ders 2: Hisse Senedi Nedir?
Ders 3: Borsa’da Emir Tipleri
Ders 4: Temel ve Teknik Analiz Nedir? Nasıl Yapılır?
Ders 5: Borsa’da Risk Yönetimi
Ders 6: Yatırım Psikolojisi – Boğa ve Ayı Piyasası
Ders 7: En İyi Borsa, İş Dünyası ve Yatırım Kitapları
Ders 8: Fiyat Kazanç (F/K) Oranı Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Ders 9: Hisse Senedi Nasıl Alınır ve Satılır?
Ders 10: Yabancı Hisse Senetleri Nasıl Alınır?
Adım 1: Hedeflerinizi Belirleyin
Temel hedeflerinizin ne olduğunu ve neden ilk etapta yatırım yapmaya başlamak istediğinizi bilmek önemlidir. Bunu bilmek, üzerinde çalışacağınız net hedefler belirlemenize yardımcı olacaktır. Bu, yatırım stratejisi oluşturmak istediğinizde atmanız gereken çok önemli ilk adımdır.
Hedeflerinizden emin değilseniz, önce ne kadar borcunuz olduğu, vergi sonrası geliriniz ve emekli olmak istediğiniz tarih vb. konularda mali durumunuzu gözden geçirin. Ne zaman emekli olmayı planladığınızı bilmek, genel zaman ufkunuzu veya finansal hedefinize ulaşmak için yatırımlarınızı ne kadar elde tutmayı planladığınızı bilmenize yardımcı olabilir.
Bu bilgilere dayanarak, yatırım hedeflerinizi belirlemeye başlayabilirsiniz. Uzun vadeli mi, yoksa kısa vadeli yatırım yapmak mı istiyorsunuz? Ev satın almak mı istiyorsunuz? Yoksa emeklilik hayatınız için ihtiyacınız olabilecek parayı mı biriktirmeye çalışıyorsunuz? Tüm bu durumlar, ne kadar agresif bir şekilde yatırım yapmanız gerektiğini belirleyebilir.
Unutmayın, yatırım yapmak, tıpkı hayat gibi, doğası gereği risklidir, parayı kazanabildiğiniz kadar kolayca kaybedebilirsiniz. Finansal ve zihinsel sağlığınız için risk iştahınızı göz önünde bulundurmalısınız. Bu, finansal durumunuz ve risk hakkındaki hisleriniz göz önüne alındığında makul olarak ne kadar risk alabileceğinizle ilgilidir.
Adım 2: Bütçenizi Belirleyin
Hedeflerinizi iyice belirledikten sonra, bütçenizi gözden geçirmelisiniz. Dikkat etmeniz gereken konular:
- Mevcut vergi sonrası geliriniz: Birçok kişi vergi öncesi gelirlerine bakar, ancak vergi sonrası gelirinizi hesaplayarak gerçekçi bütçe ayarlayabilirsiniz.
- Harcamalarınız: Aylık harcamalarınız ne kadar? Her ay cebinize ne kadar kalıyor? Bazı masrafları azaltmak mümkün mü?
- Toplam borç: Şu anda ne kadar borcunuz var? Aylık ödemelerinizi listeleyin ve bu listeyi gelirinizle karşılaştırın.
- Öz sermayeniz: “Toplam Aktifler – Toplam Borçlar = Öz Sermaye”. Bu rakam size finansal durumunuz hakkında bir fikir verebilir ve finansal sağlığınızın büyük resmini elde etmenizi sağlayabilir.
- Finansal hedefler: Daha önce de belirttiğimiz gibi, hedefleriniz yaşamsal önemdedir, çünkü paranızı bu hedeflerinize göre yönetmeye başlarsınız.
- Risk toleransı: Ne kadar risk alma konusunda kendinizi rahat hissediyorsunuz? Bunu hesaplamak, neyi kaybetmeyi göze alabileceğiniz konusunda size daha net bir fikir verecektir.
- Zaman ufku: Yatırım hedeflerinize ulaşmak için ne kadar zamanınız var? Bu, finansal hedefleriniz için strateji oluşturmanın anahtarıdır.
Bunların hepsi, bütçenizi belirlemenize yardımcı olabilecek temel konulardır.
Dikkate alınması gereken son bir şey daha var: ne zaman emekli olmayı planladığınız. Örneğin, emeklilik için para biriktirmek için 30 yılınız varsa, her ay ne kadar tasarruf etmeniz gerektiğini ve ihtiyacınız olabilecek tahmini tutarı değerlendirmek için emeklilik hesaplama araçlarını kullanabilirsiniz.
Adım 3: Yatırım Yapmadan Önce İyice Araştırma Yapın
Şimdi ise, neye yatırım yapacağınız konusunda araştırma yapmaya başlamanın zamanı. Borsaya yatırım yapmanın farklı yolları vardır, ve bilmeniz gereken çok şey var, bu nedenle yapabildiğiniz kadar araştırma yapın.
Bir hisse senedine yatırım yapmadan önce o şirketi iyice araştırmalısınız, gerçekten para kazanıyor mu, yoksa Tesla gibi sürekli büyük miktarlarda parayı çarçur mu ediyor, bütün bunları objektif bir şekilde araştırın.
Adım 4: Yatırım Stratejinizi Belirleyin
Yatırım stratejinizi tanımlarken göz önünde bulundurmanız gereken başlıca şeyler, zaman ufkunuz, finansal hedefleriniz, risk toleransınız ve vergi diliminizdir. Bu bilgilere dayanarak, yatırım yapmak için iki ana yaklaşım vardır.
- Pasif yatırım – “satın al ve tut” yaklaşımını benimseyen bir yatırım stratejisi, zaman içinde maksimum verimlilik için yatırım kararlarınızı vermenin bir yoludur. Yani bir uzman ile çalışmak yerine bu işi kendiniz yapabilirsiniz. Pasif yatırım stratejisi, yatırımlarınızı mümkün olduğunca uzun süre elde tutmaya odaklanır. Piyasada en iyi zamanı beklemek yerine, piyasanın doğal haline odaklanırsınız.
- Aktif yatırım – piyasa koşullarına göre alım-satım gerektiren aktif bir yatırım stratejisini kendiniz uygulayabilir veya yatırımlarınızı yöneten uzmanla çalışabilirsiniz. Aktif yatırım, daha sık ve belirli zamanlarda alıp satarak kazançları en üst düzeye çıkarmayı umarak, pasif yatırım stratejisinin tam tersi bir yaklaşımı benimser.
Yatırım yaparken işlem ücretlerini ve diğer masrafları göz ardı etmeyin.
Adım 5: Portföyünüzü Akıllıca Yönetin
Portföy yönetimi sanıldığı kadar kolay değildir. Benjamin Graham’ın “Akıllı Yatırımcı” adlı kitabındaki portföy yönetim tekniklerinden yararlanabilirsiniz. Örneğin, her ay düzenli yatırımlar yaparak portföyünüzdeki varlıkların ortalama alış fiyatlarınızı mantıklı seviyelerde tutabilirsiniz.
Ayrıca, portföyünüzü daha da büyütmek için kazançlarınızı ve temettülerinizi yeniden yatırım yapmak için kullanabilirsiniz.
Farklı yatırım araçlarına ve sektörlere yatırım yaparak portföyünüzü çeşitlendirebilirsiniz. Uzun vadeli yatırım yaklaşımı genellikle en mantıklı olanıdır. Günlük alım-satım işlemleri spekülasyondan başka bir şey değildir, filmlerdeki gibi eğlenceli ve kazançlı değil, oldukça risklidir.
Son olarak, portföyünüzü yılda en az iki kere yeniden dengelemeniz gerekebilir. Portföyünüzün değeri arttıkça ve azaldıkça, varlık dağılımınız (hisse senetleri, tahviller ve nakit) değişecektir. Bu yüzden yeniden dengeleme oldukça önemlidir.
Borsa ile İlgili Kılavuzlar
Borsa konusunda kendinizi daha da geliştirmek istiyorsanız aşağıdaki kılavuzları inceleyebilirsiniz.
